Ile wigilii spędzili w „Domu pod Wiewiórką” w Kazimierzu Dolnym państwo Maria i Jerzy Kuncewiczowie? Niewiele, bo przed wojną świętowali Boże Narodzenie w warszawskim domu przy Placu Trzech Krzyży 8 m. 13, wojenne wilie odbywali poza ojczyzną, w Paryżu i Londynie, a i w święta powojenne zjawiali się w miasteczku nad Wisłą niezwykle rzadko, będąc w ciągłej podróży po Europie i Ameryce. Dramat tułacza – wygnańca, przeżywającego wigilijny wieczór na obcej ziemi, potrafiła więc Kuncewiczowa przedstawić po mistrzowsku. W „Zmowie nieobecnych” (Londyn - Wydawnictwo Światowego Związku Polaków z Zagranicy, 1946) Zofia-emigrantka wraca wspomnieniami do bożonarodzeniowego nastroju w domu rodzinnym. Pachnie choinka, wśród ozdób, zawieszonych na jedwabnych nitkach, kołyszą się koszyczek, gwiazda i tęczowa bombka. Ożywają bohaterowie książek, które leżą pod drzewkiem: Wanda, co nie chciała Niemca, smok wawelski, wróżka... Zegar tyka po francusku pas du tout, pas du tout,  ruszają się meble - fotel przekształca się w hipopotama...
Warto przeczytać tę starą powieść, a także dzieło o wojennym exodusie pt. „Klucze” i inne utwory Marii Kuncewiczowej o ziemskim pielgrzymowaniu. Trzeba również sięgnąć po „Prawdziwe wyzwolenie człowieka” i „Wieczną przemienność” Jerzego Kuncewicza, żeby uczyć się z nich, co jest najważniejsze. Co? A więc własne miejsce na ziemi, pokój, solidarność, duchowość, kultura ...
Państwo Maria i Jerzy Kuncewiczowie wciąż niepodzielnie panują w swoim domu w Kazimierzu, przy ul. Małachowskiego 19, jedynym, jaki im pozostał. Uprzedzała przecież pisarka w „Fantomach”, że wciąż będzie tutaj obecna. Trzeba więc było przygotować Gospodarzom stół wigilijny i świąteczne drzewko, takie, jak przed wojną. W Kuncewiczówce rozchodzą się aromaty choinki, jabłuszek, pierników i pasty do podłogi. Na świątecznym obrusie leży opłatek literacki z Wydawnictwa Św. Stanisława Archidiecezji Krakowskiej, a pod skromnie ubranym świerkiem znajdują się oczywiście książki.
Pracownicy Domu Marii i Jerzego Kuncewiczów, oddziału Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, przesyłają internautom przede wszystkim zaproszenie do Kuncewiczówki, a także nieznane fotografie państwa Kuncewiczów,  dwa wiersze wigilijne znakomitych polskich poetek oraz starą pocztówkę z „Pasterką” Wojciecha Betley’a. Inne skarby z archiwum Domu Kuncewiczów wejdą w skład przygotowywanej wystawy pod roboczym tytułem „Mówią rzeczy, czyli pokój Witolda”.
A co mówi Wiewiórka? Jest szansa, aby się tego dowiedzieć w noc wigilijną...

Bronisława Ostrowska

Żłobek

Narodził się Jezusek, malutki nagusek.
Położono opłatek na biały obrusek.
Matka Boska się uśmiecha,
Gwiazd różanych cała strzecha
W wonnym sianku na gwiazdach zasypia Jezusek
A lulajże nam, lulaj, różana nadziejo!
Serca wokół płonące złocą się i śmieją.
Klęczy wołek i osiołek.
W gwiazdach buja się aniołek
Gloria! Gloria! Gloria in excelsis Deo!
Pod żłobeczkiem sierp miesiąca od boku do boku
Trąca stopą Matka Boża w różanym obłoku,
Jak kołyską sierp kołysze
Coraz ciszej, coraz ciszej -
Pokój ludziom na ziemi! Pokój! Pokój! Pokój!

Kazimiera Iłłakowiczówna

Nie-kolęda

Nie wyjdzie z tego kolęda.
Obcy przybłęda
szedł, i nic nie wart był, i nic już nie chciał,
zużyty, ot, na kształt wiechcia...
Słońce czy deszcz — było mu wszystko jedno:
niczym, nikogo nie jednał,
i nikt mu nic dać nie mógł ani też odebrać.
Ot, żebrak.
Tak szedł... I w szalejącą grudniową zawieję
trafił, choć mu o to nie szło,
nie do aresztu, ale do Betlejem.
Tam wśród aniołów śpiewania i bydlątek ryku
obok pastuchów przystanął w kąciku
i patrzył na Dzieciątko, patrzył, ludzie moi,
i pewnie, gdy to piszę, dotychczas tam stoi,
wpatrzony i wsłuchany — jak jak! — i jak ja
zapomniał kolęd.