„Muzeum Dawnych Słowian – otwarte muzeum tematyczne” to projekt, który od kilku lat realizuje Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierz Dolnym. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, jeszcze w tym roku rozpocznie się budowa archeologicznego skansenu przy wczesnośredniowiecznym grodzisku w Żmijowiskach. Wszystkich tych, których interesują dzieje naszych słowiańskich przodków, zachęcamy do skorzystania ze Słowiańskiej Biblioteczki. Tych kilka pozycji książkowych pozwoli nam pogłębić swoją wiedzę na ten temat.
W Słowiańskiej Biblioteczce znajdują się cztery książki. Trzy z nich są wydane przez krakowskie wydawnictwo "Libron". Wydawnictwo to w swoim podstawowym nurcie działalności edytorskiej, kierowanej do czytelnika o szerokich, humanistycznych zainteresowaniach, proponuje również książki poświęcone Słowianom.
"Kronika Słowian. Tom I: Rzesza Wielkomorawska i kraj Wiślan"; "Słowianie i Wikingowie" Witolda Chrzanowskiego oraz "Wojowie i grody. Słowiańskie barbaricum." Kacpra Śledzińskiego prezentują w przystępnej, popularno-naukowej formie obszerny obraz wybranych zagadnień wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny na tle dziejów ówczesnej Europy.
Natomiast "Archeologia doświadczalna w Muzeum Nadwiślańskim. Eksperymenty 2003-2006", to praca zbiorowa autorów, realizujących poszczególne programy badawcze: ceramika naczyniowa (mgr Marta Wasilczyk - Pracownia Ceramiki Artystycznej w Lublinie, dr Michał Auch - Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie), metalurgia żelaza (mgr inż. Piotr Konieczny - współpracownik Muzeum Nadwiślańskiego, mgr inż. Władysław Weker - Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie), pożywienie (Hanna Lis - współpracownik Muzeum Nadwiślańskiego, mgr Agnieszka Białek - Katedra Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Warszawie). Uzupełnienie stanowią: wprowadzenie w zagadnienie archeologii doświadczalnej (Paweł Lis - Muzeum Nadwiślańskie) i obraz uwarunkowań środowiskowych Kotliny Chodelskiej (dr Jolanta Nogaj-Chachaj - Instytut Archeologii UMCS w Lublinie), na terenie której prowadzone są te działania.
W owej książce znaleźć można wiele ciekawych zagadnień: opis całego procesu technologicznego produkcji naczyń ceramicznych w VIII-X wieku - od wykopania gliny aż do wypały naczyń, zagadki związane z wytopem żelaza z rudy darniowej w ognisku i piecu dymarskim, opis słowiańskiego pożywienia i sposoby przygotowywania jego podstawowych dań - w tym także wypieku chleba w ognisku, oraz wyniki badań wartości odżywczych takiego jadła i jego strawności.
Wszystkie z wyżej wymienionych książek pisane są językiem zrozumiałym zarówno dla profesjonalistów, pasjonatów i miłośników Słowiańszczyzny, ale i również wszystkich tych, którzy poszukują wartości historycznych i kulturowych swoich "małych ojczyzn".
W ubiegłym roku Muzeum Nadwiślańskie znalazło się wśród nominowanych do nagrody "Popularyzator Nauki 2008" w konkursie organizowanym przez Portal Nauka w Polsce.pl i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Co bez wątpienia traktować należy jako duże wyróżnienie - mimo, że nagrody przypadły innym kandydaturom.
- Satysfakcja ta wynika przede wszystkim z faktu, że prowadzone od kilku lat przez Muzeum Nadwiślańskie "Warsztaty Archeologii Doświadczalnej" zostały dostrzeżone - i docenione - wśród wielu tego typu działań realizowanych w całej Polsce – mówi Paweł Lis z Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. - Jak się okazuje rzetelna działalność może posiadać wartość, która warta jest docenienia, bez względu na to, że realizowana jest na "prowincji" przez małe muzeum, a jej przedmiotem nie jest nauka związana z najnowszymi technologiami, a żmudne dociekania związane z tym, jak żyli nasi przodkowie sprzed ponad tysiąca lat.
Miejmy nadzieję, że osiągnięcie to będzie miało wpływ na realizację projektu "Muzeum Dawnych Słowian - otwarte muzeum tematyczne". Jednak ludziom, którzy przy tym projekcie pracują, już teraz daje to większą pewność co do słuszności realizowanej koncepcji nowatorskiego programu muzealnego, a co za tym idzie, dostarcza nowej energii do dalszych działań.